SIALSIR HERITAGE SITES (MIZO VERSION)

 

Source: Serchhip District chhunga Pipu sulhnu leh hmun hmingthangte

Published by :Serchhip District Academy of Letters, 2009

Parliament Session

Sialsir khua hi Mizoramin mahnia ro inrel a Independent a sual laia ramhnuai sawrkar kan tih mai MNF Sawrkar tena ram ruh rel din tura rorel khawl a neihna hmun Parliament Session hmasa ber neihna a ni nghe nghe a ni. MNF Sawrkar chuan India lakah zalenna sualin March 1, 1966 atangin Mizoram chu rambuaia puan a ni a. Hetih lai hian Dt 1-19 December 1966 hian Parliamentary Session chu Sialsir hmunah hian neih a ni. He thil hi Mizo Hnam Movement a nih avang leh Mizo History atana thil pawimawh tak mai anih avangin Dt 25.11.1999 khan he hmunah hian hriatrengna lung phun a lo ni tawh nghe nghe a ni.

Hmawng thing

Chhak leh Thlang indo lai, 1856 vel khan Sialsir khaw hnuai, Lungdai bul zawl hi raldo tur ten hahchawlh nan leh ralrel nan an lo hmang thin a. Helai hmun hi kham kar lung tohlawt zawl a niin hahchawlh nan leh ral rel nan chuan duhthusam hmun a ni bawk a. Helai hmunah hian Hmawng thing lian tak a ding kur nguai mai a, chuvang chuan Lungdai Hmawng tih a ni. Chutianga ralrel nan leh chawlh nan an hmang thin tih chu hriain Sialsir khaw mipuite chuan kham chung Khiangthing kawrawng chu chek pawpin, enthlakna hmun te an lo siam ve a ni. Titia an sawi dan chuan khawchhak pasaltha te Chawngtleng run tumin an rawn thawk thla nasa mai a. Sialsir ram chhung Nghalzawl ram an kal laiin Chawngtleng ram khangpui chula mi, inlam pana hawng an va hmu a. Chutichuan khawchhak pasaltha te chuan, “E, tih ngaihna a awm ta lo. Chawngtleng khua chu run tum pawh ni ila an lo inring vek tawh ang, kan chan a chau hle ang, i kir san ang u," an ti a, an kir san leh ta a ni. Khawchhak pasalthaho lo kir leh chu Lungdai Hmawng leh a bul zawlah chuan chawlin an beidawng thinrim chuan Sialsir khua chu run mai an tum ta a. He thu an rel lai hian enthlakna tur Khiang thing kawrawng atang chuan Sialsir khuate chuan an lo hre ru khiau mai a. Sialsir lal chuan a pasalthaho khawmin a tul anga indo thei tura inbuatsaih turin a ti a. Indo an inpeih nachungin Sialsir lal leh khawnbawl upate chuan indo chu thil tha ber a nilo tih hriain Indo loh hram dan an zawng a. Sialsir lal chuan Lungdai Hmawng leh a bul zawla ral rel mek, khawchhak pasalthaho hnenah chuan a upa pakhat a tir a. Khawchhak pasalthaho ral rel mek te hnenah chuan Darbel pakhat kengin a kal ta a, khawchhakho tan leh Sialsir khaw tan indo chu thil tha a nih loh thu leh Sialsir chu run lo hram turin a ngen a, a darbel ken chu a pe a. Khawchhakho chuan lo hrethiamin Sialsir run ta lo chuan an haw ta a ni. Sialsir khuain enthlakna tura an siam, Khiang thing kawrawng chehpawh hi kum 1945 thleng khan hmuh theihin a la awm a. An ralrelna Hmawng thing leh a bul zawl hi tun thlengin hmuh theihin a la awm bawk.